Spanningsstijging zonnepanelen, omvormer valt uit

In Nederland worden steeds meer zonnepanelen geïnstalleerd. Het stroomnet raakt overbelast. De stroomkabels in de grond en de transformatoren in het net kunnen alle stroom niet zo snel transporteren met als gevolg dat de spanning (voltage) in het stroomnet stijgt. Het gevolg is dat de omvormer uitvalt en stopt met energie produceren. De omvormer geeft een storingsmelding. In dit artikel leggen we je graag uit hoe het precies zit, ook al kun je er zelf niet zoveel aan doen.

Netcode Elektriciteit: maximaal 253 volt

Op jouw netaansluiting in de meterkast moet de spanning voldoen aan de Europese norm NEN-EN 50160. Daarnaast gelden in Nederland diverse aanvullende eisen die door het ministerie van Economische Zaken in de Netcode Elektriciteit zijn vastgelegd. Zo is in de Netcode vastgelegd dat de spanning in de meterkast maximaal 253 volt mag bedragen. Met deze maximale spanning kunnen alle elektrische apparaten in huis veilig omgaan. De toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) bewaakt naleving van deze eisen. De netbeheerder heeft als taak om de spanning van de netaansluiting onder de 253 volt te houden.

Netspanning omvormers

De omvormer is een elektrisch apparaat en zet gelijkstroom (DC) om in bruikbare wisselspanning (AC). Voor de teruglevering van stroom is altijd een hogere netspanning nodig. De energie “stroomt” namelijk van hoog naar laag. De omvormer bewaakt tevens de netspanning. De omvormer staat zo ingesteld dat mocht de spanning oplopen tot 253 volt, de omvormer meteen stopt met energie produceren. Daarmee wordt voorkomen dat de spanning in de meterkast zover oploopt dat er schade zou kunnen ontstaan aan andere apparaten in huis. Mocht deze situatie zich voordoen dan zal de omvormer een waarschuwings- of storingsmelding geven.

Spanningsverschil

Door weerstand in elektrische componenten en kabels stijgt de spanning tussen meterkast en de omvormer. We noemen dat spanningsstijging. De mate van spanningsstijging wordt veroorzaakt door de gebruikte componenten, de lengte van de kabel en de dikte van de kabel. Is het voltage in de meterkast 247 Volt, dan zal de spanning bij de omvormer al snel 250 volt of meer bedragen. Hoe dikker en korter de kabel, hoe minder de spanning stijgt.

Rekenvoorbeeld

Situatie in 2018: In jouw wijk zijn nog niet zoveel zonnepanelen geplaatst. De spanning in de meterkast bedraagt 230 volt. De zonnepanelen en omvormer op de schuur geplaatst en aangesloten op een 2,5 mm2 YmvK kabel die 25 meter lang is. De spanningsverliezen bedragen 5% bij vol vermogen. De spanning bij de vormer bedraagt op een zonnige dag 241,5 volt. De spanning blijft binnen de norm van 253, de omvormer zal ook op zonnige dagen bij vol vermogen energie produceren.

Situatie 2023: Er zijn steeds meer zonnepanelen in de wijk geïnstalleerd en op zonnige dagen produceren deze allemaal stroom. De spanning in het net loopt naar 245 volt. Deze 245 volt valt nog steeds binnen de normen en de netbeheerder zal geen maatregelen nemen. Met deze spanning in de meterkast zal de spanning bij de omvormer stijgen tot 257 volt. De omvormer zal stoppen met energie produceren omdat de norm voor een veilig voltage van 253 volt wordt overschreden.

Wat je kun je doen?

We begrijpen dat het uitvallen van de omvormer op zonnige dagen heel vervelend is. Je mist opbrengst op het moment dat de zon schijnt! Daarvoor had je toch zonnepanelen gekocht? We willen je graag de volgende oplossingen aanreiken, maar daarbij ook aangeven dat het effect beperkt is zolang de netspanning niet wordt verlaagd door de netbeheerder.

Meld de hoge netstroom bij de netbeheerder
Via onderstaande links naar de website van de netbeheerder kun je op basis van je postcode controleren of er reeds spanningsstijging bekend is en kun je direct jouw problemen met terugleveren melden.
Liander
Enexis
Stedin
Verbruik je opgewekt stroom
Door op zonnige dagen te wassen of je auto op te laden gebruik je de opgewerkte stroom meteen in huis, waardoor er minder spanningsopdrijving plaatsvindt in de stroomkabels.
Inzet thuisbatterij
Met een thuisbatterij kun je de opgewerkte stroom zelf opslaan en op een later moment in huis gebruiken. Wil je hier meer over weten? Bekijk dan onze thuisbatterijen.
Dikkere stroomkabel
In sommige gevallen kan het helpen om de kabel tussen de meterkast en de omvormer te vervangen door een dikkere kabel. Daarmee neemt de weerstand af en zal het verschil in spanning tussen de meterkast en de omvormer kleiner zijn.
Omvormer verplaatsen tot dichtbij de meterkast.
Door de omvormer te verplaatsen richting de meterkast worden de kabel korter en zal de spanning richting de omvormer minder stijgen.

Niet in alle situatie zullen bovenstaande maatregelen tot een oplossing leiden. De komende jaren zal door een toename van het aantal zonnepanelen de spanning in het net verder oplopen en de problemen alleen maar groter worden.

Tot 10% opbrengstderving op jaarbasis

Het is ook goed om stil te staan bij de werkelijke omvang van het probleem. Spanningsstijging zal met name optreden op dagen dat de zon fel schijnt. Op jaarbasis bedraagt de opbrengstderving door uitval van de omvormer veelal minder dan 10%. Heb je een energiecontract op basis van dynamische tarieven, dan zul je zien dat juist in de uren dat de omvormer uitvalt de energieprijs negatief is!

Meer informatie

Wil je meer informatie over de inzet de thuisbatterij of de aanschaf van zonnepanelen? Maak dan snel een afspraak met één van onze adviseurs voor een adviesgesprek thuis.